Ποδάγρα. Αιτίες συμπτώματα και διατροφή για φυσική αντιμετώπιση

Η ποδάγρα ή αλλιώς ουρική αρθρίτιδα είναι μια φλεγμονώδης νόσος των αρθρώσεων που επηρεάζει πάνω από 8,3 εκατομμύρια άτομο μόνο στις ΗΠΑ.

Τεκμηριώθηκε για πρώτη φορά από Αιγύπτιους το 2640 π.Χ. και ήταν γνωστή ως «ασθένεια των βασιλιάδων» καθώς η εμφάνιση της συνδέεται ως επί το πλείστων με τον τρόπο ζωής.

Πρόσφατες μελέτες και έρευνες αποκάλυψαν την αιτία αυτής της μεταβολικής διαταραχής, αποδίδοντας την προέλευσή της στους κρυστάλλους ουρικού άλατος οι οποίοι εναποθέτονται σε αρθρώσεις, νεφρούς, δέρμα και διάφορους άλλους ιστούς.

Χαρακτηρίζεται ως ‘’ανδρική ασθένεια’’ λόγω του υψηλού ποσοστού εμφάνισης μεταξύ ανδρών σε σύγκριση με τις γυναίκες.

Τα άτομα που υποφέρουν από ποδάγρα βιώνουν ξαφνικό και οξύ πόνο, πρήξιμο και φλεγμονή στις αρθρώσεις.

Η αντιμετώπιση της ποδάγρας γίνεται με φαρμακευτικές αγωγές, ειδική δίαιτα και αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση του ουρικού οξέος είναι σχεδόν απίθανο να επιτευχθεί μόνο με τη διατροφική παρέμβαση χωρίς παράλληλη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.

Ο κύριος παράγοντας που συμβάλλει στα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος ή αλλιώς “υπερουριχαιμία” είναι η γενετικά καθορισμένη χαμηλή απέκκριση ουρικού άλατος από τα νεφρά και το έντερο.

Πάμε να δούμε αναλυτικά το διατροφικό κομμάτι που αφορά την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ουρικής αρθρίτιδας.

Σχετικές μελέτες:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21800283
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19692116

Τι είναι η ποδάγρα ή αλλιώς ουρική αρθρίτιδα;

Η ποδάγρα είναι ένας τύπος αρθρίτιδας που περιλαμβάνει ξαφνικό πόνο, πρήξιμο και φλεγμονή στις αρθρώσεις.

Σχεδόν οι μισές περιπτώσεις ποδάγρας αφορούν τα μεγάλα δάχτυλα των ποδιών ενώ άλλες περιπτώσεις αφορούν τα δάχτυλα των χεριών, τους καρπούς, τα γόνατα και τους αστραγάλους.

Τα συμπτώματα ποδάγρας ή αλλιώς οι «επιθέσεις» προκύπτουν όταν υπάρχει πολύ ουρικό οξύ στο αίμα.

Τα ουρικό οξύ είναι ένα υποπαράγωγο που προκύπτει όταν χωνεύουμε κάποια συγκεκριμένα φαγητά.

Όταν τα επίπεδα ουρικού οξέως είναι υψηλά, κρύσταλλοί του συσσωρεύονται στις αρθρώσεις. Αυτή η διαδικασία προκαλεί πρήξιμο, φλεγμονή και έντονο πόνο. Οι επιθέσεις ποδάγρας συνήθως ξεκινούν τη νύχτα και διαρκούν 3-10 μέρες.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που βιώνουν τα συμπτώματα της ποδάγρας οφείλεται στο ότι ο οργανισμός τους δεν μπορεί να αποβάλλει έγκαιρα το ουρικό οξύ από το σώμα.

Αυτό οδηγεί στην κρυσταλλοποίησή του και στη συσσώρευσή του στις κλειδώσεις.
Υπάρχουν περιπτώσεις που η ποδάγρα οφείλεται σε γονιδιακούς παράγοντες αλλά και στη διατροφή.

Σχετικές μελέτες και έρευνες:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20203467
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3117776/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19692116
https://www.niams.nih.gov/health-topics/gout
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16253630
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18830092

Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση ποδάγρας

Το φύλλο

Η συχνότητα εμφάνισης της ουρικής αρθρίτιδας είναι συχνότερη στους άνδρες. Η εκδήλωση ποδάγρας σε άνδρες υπολογίζεται ότι είναι τετραπλάσια από τις γυναίκες.

Οι γυναίκες παρουσιάζουν μειωμένη σύνθεση κρυστάλλων ουρικού λόγω παρουσίας οιστραδιόλης που επιδεικνύει την ανασταλτική τους δράση. Ωστόσο όσο σε μεγαλύτερες ηλικίες όπου αλλάζει το ορμονικό προφίλ της γυναίκας αλλάζουν οι πιθανότητες. Τα περισσότερα περιστατικά ποδάγρας σε γυναίκες είναι σε ηλικίες άνω των 45.

Η παχυσαρκία

Το αυξημένο σωματικό βάρος και η παχυσαρκία σχετίζονται με αυξημένη παραγωγή ουρικού οξέος ενισχύοντας έτσι τον κίνδυνο υπερουριχαιμίας. Η λεπτίνη βρέθηκε να αυξάνει τα επίπεδα των ουρικού στον ορό.

Η ηλικία

Η ποδάγρα είναι συνήθως μια ασθένεια των μεσηλίκων και μεγαλύτερων ανδρών και των γυναικών στην εμμηνόπαυση. Σπάνια, μπορεί να συμβεί σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες λόγο εγγενών σφαλμάτων σε σχέση με το μεταβολισμό των πουρινών.

Πως συγκεκριμένα τρόφιμα προκαλούν κρίση ουρικής αρθρίτιδας; Οι αιτίες και τα συμπτώματά.

Εάν έχετε ποδάγρα συγκεκριμένες τροφές μπορεί να προκαλέσουν έξαρση και εκδήλωση των συμπτωμάτων, καθώς αυξάνουν απότομα τα επίπεδα του ουρικού οξέος.

Τέτοια φαγητά συνήθως περιέχουν μεγάλη ποσότητα από πουρίνες, μια ουσία που βρίσκεται στις τροφές από τη φύση τους. Όταν χωνεύουμε τις πουρίνες δημιουργείται το ουρικό οξύ που είναι ένα άχρηστο υποπαράγωγο.

Για τον περισσότερο υγιή κόσμο το ουρικό οξύ δεν αποτελεί πρόβλημα καθώς αποβάλλεται στο σύνολό του από το σώμα. Ωστόσο όσοι υποφέρουν από ποδάγρα αδυνατούν να αποβάλλουν το σύνολο του ουρικού οξέως έγκαιρα από τον οργανισμό.

Μια διατροφή που περιλαμβάνει πολλές πουρίνες μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση ουρικού οξέως και να προκαλέσει πυροδοτήσει την ποδάγρα.

Σχετικές έρευνες έδειξαν πως περιορίζοντας τα τρόφιμα που περιέχουν πολλές πουρίνες παράλληλα με λήψη φαρμακευτικής αγωγής προλαμβάνουν τις εξάρσεις ποδάγρας.

Τα τρόφιμα που συχνότερα προκαλούν εξάρσεις και εκδήλωση της ποδάγρας είναι τα έντερα ζώων, τα κόκκινα κρέατα, τα θαλασσινά, το αλκοόλ και η μπύρα.

Περιέχουν από μέτρια ως μεγάλη ποσότητα από πουρίνες. Υπάρχει ωστόσο μια εξαίρεση στον κανόνα.

Έρευνα έδειξα πως λαχανικά που περιέχουν μεγάλη ποσότητα από πουρίνες ΔΕΝ προκαλούν ποδάγρα.

Επίσης βρέθηκε πως τα αναψυκτικά και τα ποτά που περιέχουν φρουκτόζη, ενώ δεν περιέχουν πουρίνες προκαλούν εκδήλωση ποδάγρας. Αυξάνουν το ουρικό οξύ καθώς επιταχύνουν κάποιες διαδικασίες σε κυτταρικό επίπεδο.

Παραδείγματα ποτών με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη είναι:

• αναψυκτικά τύπου cola
• αναψυκτικά με ανθρακικό τύπου tonic
• χυμοί συσκευασμένοι εμπορίου

Μια μεγάλη μελέτη όπου συμμετείχαν 125,000 άτομα βρέθηκε πως όσοι κατανάλωναν τις μεγαλύτερες ποσότητες φρουκτόζης είχαν 62% μεγαλύτερες πιθανότητες εκδήλωσης ουρικής αρθρίτιδας.

Στον αντίποδα έρευνα έδειξαν έδειξε πως η διατροφή με γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών, προϊόντα σόγιας και συμπληρώματα βιταμίνης C ενδέχεται να προλαμβάνει την εκδήλωση ποδάγρας καθώς μειώνει τα επίπεδα ουρικού οξέως στο αίμα.

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα πλήρη λιπαρών (Full-fat) δε φαίνεται να επηρεάζουν τα επίπεδα ουρικού οξέως.

Σχετικές μελέτες και έρευνες:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20516647
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3889483/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19192022
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4104583/
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa035700
https://www.bmj.com/content/336/7639/309
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5073537/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2000819
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24703341

Ουρική αρθρίτιδα. Τι τροφές απαγορεύονται και πρέπει να αποφεύγετε;

Εάν έχετε εμφανίσει ουρική αρθρίτιδα στο παρελθόν καλό θα ήταν να ακολουθήσετε την πεπατημένη. Αποφύγετε όλα τα τρόφιμα που περιέχουν μεγάλη ποσότητα από πουρίνες. Μεγάλη ποσότητα θεωρείτε 150 – 200 mg πουρινών ανά 100 γραμμάρια τροφίμου.

Επιπλέον καλό θα ήταν να αποφύγετε τρόφιμα με μεγάλη ποσότητα φρουκτόζης καθώς προκαλεί φλεγμονές στο σώμα.

Παρακάτω παρουσιάζουμε μια λίστα με τρόφιμα που περιέχουν μεγάλη ποσότητα από πουρίνες ή υψηλή περιεκτικότητα φρουκτόζης:

• Έντερα ζώων: Συκωτάκια πουλιών, κοκορέτσι και όλα τα εντόσθια
• Κυνήγι: Φασιανός, ελάφι, βουβάλι, κουνέλι και λαγός είναι μερικά παραδείγματα κυνηγιού που πρέπει να αποφεύγετε
• Ψάρια: σκουμπρί, τόνος σαρδέλες, γαύρος, πέστροφα και διάφορα άλλα ψάρια πρέπει να βγουν από τη λίστα τροφίμων σας
• Θαλασσινά: χτένια, κυδώνια και γενικότερα τα όστρακα, γαρίδες, καβούρια και άλλα οστρακόδερμα
• Ζαχαρούχα ποτά: Συσκευασμένοι χυμοί, αναψυκτικά τύπου cola με ανθρακικό
• Πρόσθετη ζάχαρη και γλυκαντικά: Μέλι, σιρόπι αγαύης, σιρόπι γλυκόζης υψηλής φρουκτόζης
• Μαγιά: Μαγιά μπύρας και συμπληρώματα μαγιάς

Επιπλέον πρέπει να αποφεύγονται επεξεργασμένοι και ραφιναρισμένοι υδατάνθρακες όπως το ψωμί, τα cookies τα κουλουράκια πάσης φύσεως καθώς και τα γλυκά που περιέχουν αλεύρι.

Μπορεί να μην περιέχουν πουρίνες, ωστόσο δεν περιέχουν κανένα θρεπτικό συστατικό, προκαλούν φλεγμονή και ανεβάζουν τα επίπεδα ουρικού οξέος στο σώμα. Οπότε καλό θα ήταν να αποφεύγονται.

Σχετική μελέτη: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26636424

Διατροφή για ουρική αρθρίτιδα. Τι τροφές επιτρέπονται και σε τι ποσότητα;

Η διατροφή για την αντιμετώπιση της ποδάγρας με στόχο τη μείωση των συμπτωμάτων περιλαμβάνει την αποφυγή πολλών τροφών. Ωστόσο υπάρχει μια πληθώρα από φαγητά που δεν περιέχουν πουρίνες ή έχουν ελάχιστες, που θα μπορούσατε να επιλέξετε.

Τροφές που θεωρούνται χαμηλές σε πουρίνες είναι αυτές που ανά 100 γραμμάρια δεν περιέχουν πάνω από 100 mg πουρινών.

Παραδείγματα από τρόφιμα χαμηλά σε πουρίνες και μπορείτε να καταναλώνετε όταν έχετε ουρική αρθρίτιδα είναι τα παρακάτω:

• Φρούτα: Τα φρούτα σε γενικές γραμμές επιτρέπονται για όσους έχουν ποδάγρα. Τα κεράσια μπορεί να μειώνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης ποδάγρας καθώς χαμηλώνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος και μειώνουν τη φλεγμονή.
• Λαχανικά: Όλα τα λαχανικά είναι ακίνδυνα συμπεριλαμβανομένου πατάτες, αρακά, μανιτάρια, μελιτζάνες και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
• Όσπρια: Όλα τα όσπρια όπως οι φακές, τα φασόλια, τα ρεβίθια και τα φασόλια σόγιας.
• Ξηροί καρποί: Όλοι οι ξηροί καρποί.
• Δημητριακά ανεπεξέργαστα: Βρώμη, κριθάρι, ρύζι αναποφλοίωτο.
• Γαλακτοκομικά: Όλα τα γαλακτοκομικά είναι ασφαλή, ωστόσο καλό θα ήταν να αποφύγετε αυτά που περιέχουν πολλά λιπαρά.
• Τα βραστά αυγά
• Ροφήματα: καφές, τσάι, το πράσινο τσάι.
• Βότανα, μπαχαρικά και αρτύματα: Όλα τα βότανα και τα μπαχαρικά.
• Έλαια: Το ελαιόλαδο, λινέλαιο, λάδι καρύδας.

Ποδάγρα. Τροφές που μπορείτε να καταναλώνετε με μέτρο

Εκτός από το κυνήγι και τα συκωτάκια και κάποια ψάρια υπάρχουν αρκετά κρέατα που μπορείτε να καταναλώνετε με μέτρο και σε ποσότητα από 115 -170 γραμμάρια μερικές φορές την εβδομάδα.

Περιέχουν πουρίνες από 100 εώς 200 mg ανά 100 γραμμάρια, οπότε καλό θα ήταν αν θέλετε να μη τα στερηθείτε να τρώτε μικρή ποσότητα. Εάν ξεφύγετε υπάρχει κίνδυνος να εκδηλωθεί ποδάγρα.

• Κρεατικά: Η λίστα περιλαμβάνει κοτόπουλο, μοσχάρι, χοιρινό και αρνί.
• Άλλα ψαρικά: Φρέσκο σολομό ή κονσέρβα, ο οποίος περιέχει χαμηλότερη ποσότητα από πουρίνες σε σχέση με άλλα ψάρια.

Αλλαγές στην καθημερινότητά σας και στο lifestyle για τη φυσική αντιμετώπιση της ουρικής αρθρίτιδας

Εκτός από τις αλλαγές στη διατροφή μερικές αλλαγές στις καθημερινές σας συνήθειες και δραστηριότητες έχουν ιδιαίτερα ευεργετική δράση και μειώνουν σημαντικά τις πιθανότητες κρίσης ποδάγρας. Επιγραμματικά αυτές είναι:

• Απώλεια βάρους. Κάθε ένα περιττό κιλό λίπους αυξάνει τις πιθανότητες για εμφάνιση ή κρίση ποδάγρας. Ειδικά το επικίνδυνο σπλαχνικό λίπος
• Ξεκινήστε γυμναστική. Κάθε μορφή άσκησης έχει ευεργετική δράση και μειώνει τις πιθανότητες εκδήλωσης της ποδάγρας
• Σωστή ενυδάτωση. Η αποβολή του πλεονάζοντος ουρικού οξέως δεν μπορεί να γίνει αν δεν πίνετε πολύ νερό. Είναι απαραίτητη προϋπόθεση.
• Ελαττώστε την κατανάλωση αλκοόλ στο ελάχιστο. Έστω και μικρές ποσότητες αλκοόλ αυξάνουν κατά πολύ τις πιθανότητες για μια κρίση ποδάγρας. Ειδικά εάν δεν προσέχετε τη διατροφή σας.

Συμπληρώματα διατροφής για την καταπολέμηση της ουρικής αρθρίτιδας

Υπάρχουν μια σειρά από εξειδικευμένα συμπληρώματα διατροφής με ευεργετική δράση στην αρθρίτιδα, καθώς καταστέλλουν τα συμπτώματα και μειώνουν τις πιθανότητες εκδήλωσης της νόσου.

Ενδεικτική η Healthia σας παρουσιάζει 2 σκευάσματα παρακάτω.

HERBAL C. Έρευνες έδειξαν πως τα συμπληρώματα βιταμίνης C ενδέχεται να έχουν ευεργετική δράση μειώνοντας τα επίπεδα ουρικού οξέως στο αίμα και αποτρέποντας τις κρίσεις ποδάγρας.

Υπάρχουν ενδείξεις πως η βιταμίνη C βοηθάει τα νεφρά να αποβάλλουν το ουρικό οξύ από το αίμα στα ούρα.

Προσοχή όμως! Δεν είναι όλα τα σκευάσματα ίδια. Άλλο η φυσική βιταμίνη C και άλλο το συνθετικά παρασκευασμένο ασκορβικό οξύ. Το 99% των σκευασμάτων που κυκλοφορούν είναι συνθετικά παρασκευασμένο ασκορβικό οξύ.

Ένα αξιόπιστο συμπλήρωμα φυσικής βιταμίνης C είναι το HERBAL C της Healthia που παρασκευάζεται από 5 superfoods και μπορείτε να το δείτε με ένα κλικ ΕΔΩ.

Σχετικές έρευνες και μελέτες:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2767211/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18464304
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21671418
https://www.nature.com/articles/nrrheum.2010.222-c1

X-TRA TURMERIC. Έρευνες έδειξαν πως το δραστικό συστατικό κουκουμίνη που βρίσκεται στο μπαχαρικό τουρμερίκ συμβάλλει στην αποβολή του πλεονάζοντος ουρικού οξέος από τους νεφρούς υποστηρίζοντας την εύρυθμη λειτουργία τους.

Η κουρκουμίνη επιπλέον συμβάλλει στην μείωση των επιπέδων ουρικού οξέως στο αίμα αυξάνοντας την αποβολή του μέσω των ούρων.

Άλλες μελέτες έδειξαν πως το τουρμερίκ ενδέχεται να αναστέλλει τη δημιουργία ουρικών κρυστάλλων ενώ παράλληλα μειώνει τη φλεγμονή και είναι έχει αναλγητική δράση μειώνοντας τα συμπτώματα της αρθρίτιδας.

Ένα από τα πιο αξιόπιστα συμπληρώματα διατροφής τουρμερίκ που θα βρείτε στην αγορά σήμερα είναι το X-TRA TURMERIC της Healthia. Περιέχει τιτλοδοτημένο εκχύλισμα κουρκουμίνης 95% καθώς και πιπερίνη για μέγιστη απορρόφηση και βιοδιαθεσιμότητα. Δείτε το με ένα κλικ ΕΔΩ.