long covid

Long Covid συμπτώματα και αντιμετώπιση

Έρευνες υποστηρίζουν πως το 50 έως και 80% των ανθρώπων που έχουν νοσήσει και έχουν αναρρώσει από τον ιό COVID-19 βιώνουν μια σειρά από συμπτώματα τα οποία διαρκούν έως και 3 μήνες μετά τη μόλυνση. 

Μεγαλύτερη συνήθως είναι η διάρκεια και η ένταση των συμπτωμάτων σε ενήλικα άτομα που έχουν νοσήσει σοβαρά και έχουν νοσηλευτεί σε νοσοκομεία λόγω του COVID-19.

Τα στοιχεία από συνεντεύξεις ασθενών, οι οποίοι πήραν εξιτήριο από το νοσοκομείο μετά από θεραπεία σοβαρής νόσησης από Covid-19 είναι σημαντικά.

Δείχνουν ότι το 65% των ασθενών επανήλθαν πλήρως  στην υγεία τους, ενώ το 35% δεν είχαν ανακάμψει για διάστημα 2 εβδομάδων ή και περισσότερο από τη νοσηλεία τους.

long covid 01Όπως αναφέρει το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), η κόπωση, ο βήχας και ο πονοκέφαλος ήταν τα πιο συχνά συμπτώματα. 

Οι Βρετανοί ερευνητές εκτίμησαν ότι μεταξύ όλων όσων έχουν νοσήσει από COVID-19, νοσηλευόμενων ή μη, περίπου το 10 τοις εκατό αντιμετωπίζουν μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας.

Πλέον, μια νέα προκαταρκτική έρευνα στην Καλιφόρνια που επικεντρώνεται σε άτομα που δεν νοσηλεύθηκαν σε κάποιο νοσοκομείο διαπίστωσε ότι το 27% ανέφερε συμπτώματα που δεν υποχωρούν, ακόμη και μετά από 60 ημέρες.

Οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν τέτοια συμπτώματα σε σχέση με τους άντρες σε ποσοστό 72% με το λεγόμενο LONG COVID-19.

Σημειωτέον ότι από εκείνους που είχαν μακροχρόνια συμπτώματα, σχεδόν το ένα τρίτο ήταν ασυμπτωματικοί κατά τη στιγμή που βρέθηκαν θετικοί στον κορονοϊό. Πράγμα που σημαίνει ότι ο LONG COVID δεν αφορά μόνο τους βαριά νοσήσαντες.

Τα συμπτώματα του LONG COVID που εμφανίζονται κατά κύματα

Μια ξεχωριστή έρευνα επάνω σε ασθενείς που διεξήχθη από τη Δρ Natalie Lambert, μία από τις ερευνήτριες που συμμετείχαν στη μελέτη της Καλιφόρνια, διαπίστωσε ότι τα συμπτώματα του LONG COVID-19 ενδέχεται να εκδηλώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα – συχνά με διαφορά μιας εβδομάδας έως και 10 ημερών.

Έρευνα επάνω σε 5.163 ασθενείς με COVID-19, η οποία διεξήχθη μέσω του ιστότοπου Survivor Corps διαπίστωσε ότι τα πρώτα συμπτώματα LONG COVID που εμφανίζονται είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης:

  • κόπωσηlong covid 02
  • πονοκέφαλος
  • πυρετός
  • ρίγη

Περίπου 5 ημέρες μετά τη νόσηση μερικοί ασθενείς εμφανίζουν γαστρεντερικά προβλήματα και συγκεκριμένα:  

  • διάρροια
  • ναυτία
  • έμετο

Στις 10 ημέρες μετά τη λοίμωξη, τείνουν να εμφανιστούν συμπτώματα όπως:long covid 03

  • πόνος στο σώμα
  • σύγχυση
  • ζάλη
  • δυσκολία συγκέντρωσης

σύμφωνα πάντα με αναφορές των ασθενών με COVID-19.

Η υψηλή ή χαμηλή αρτηριακή πίεση, το αίσθημα παλμών της καρδιάς και η ζάλη φέρονται να είναι συχνότερα 15 ημέρες μετά την αρχική νόσηση.

Ο Dr. Peter Staats, ιατρικός σύμβουλος του Survivor Corps, δήλωσε ότι η έξαρση αλλά και μείωση των συμπτωμάτων μεταξύ των ασθενών με LONG COVID θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα βλάβης οργάνων ή αιμοφόρων αγγείων που προκλήθηκε από τη νόσηση με τον κοροναϊό.

Εναλλακτικά θα μπορούσε να είναι μια μορφή επίμονης φλεγμονής λόγω υπεραντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος ή παραμονής του ιού στο σώμα – κάτι που είναι ήδη γνωστό ότι συμβαίνει με τον ιό της ανεμοβλογιάς όσο και τον έρπητα ζωστήρα.

Τα καλά νέα για τον LONG COVID

“Τα καλά νέα για τους ανθρώπους που βιώνουν τα συμπτώματα σε κύματα είναι ότι τα κύματα φαίνεται να γίνονται ηπιότερα με την πάροδο του χρόνου, τουλάχιστον ανεπίσημα”, δήλωσε ο Berrent.

Ορισμένες αναφορές από μέλη της ομάδας φαίνεται επίσης να υποδηλώνουν ότι ο εμβολιασμός με COVID-19 μπορεί επίσης να μετριάζει τα συμπτώματα υποτροπής, είπε επίσης.

Ο LONG COVID δεν φαίνεται να συνδέεται με το πόσο σοβαρά νοσήσει κάποιος την πρώτη φορά από COVID-19. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να περιμένουν ότι θα βελτιωθούν με την πάροδο του χρόνου.

Τα συνήθη αναφερόμενα συμπτώματα περιλαμβάνουν:long covid 04

  • Υπερβολική κόπωση (εξάντληση)
  • Προβλήματα μνήμης και συγκέντρωσης (“θολούρα στο μυαλό”)
  • Αδιαθεσία, διάρροια, πόνος στο στομάχι, έλλειψη όρεξης 
  • Αλλαγές στην μυρωδιά και στη γεύση 
  • Έλλειψη οξυγόνου  
  • Πόνος ή σφίξιμο στο στήθος, ταχυκαρδίες  
  • Αϋπνίες, προβλήματα ύπνου 
  • Ζαλάδες 
  • Πόνος στις αρθρώσεις 
  • Μουδιάσματα 
  • Κατάθλιψη και άγχος
  • Εμβοές και πόνος στο αυτί 
  • Πυρετόςlong covid 05
  • Βήχας  
  • Πονοκέφαλος
  • Ξηρός λαιμός  
  • Εξανθήματα

Είναι σημαντικό να ελέγχει κάποιος τα συμπτώματα και να τα αναφέρει στο γιατρό του ώστε να αποκλεισθούν άλλες πιθανές αιτίες. Πρέπει να σημειώσουμε ότι πολλά από αυτά τα συμπτώματα ενδέχεται να επηρεάσουν την όρεξή μας, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικά κενά.  

Η καλύτερη διατροφή για γρήγορη αποκατάσταση από LONG COVID

Το θέμα του φαγητού μπορεί να αποτελεί πρόκληση όταν δεν είμαστε καλά. Το σώμα μας ωστόσο χρειάζεται μια ισορροπημένη και ευρεία ποικιλία θρεπτικών συστατικών όπως:

καθώς και καλές πηγές ενέργειας, για να λειτουργήσει καλύτερα και να βοηθήσει στην διαδικασία της ανάρρωσης.

Η σωστή διατροφή βοηθά τους μύες να αναδομηθούν, υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας. 

Δίαιτες με τέτοια χαρακτηριστικά είναι η Μεσογειακή, που θεωρείται επίσης αντιφλεγμονώδης, καθώς και αυτή του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS) της Βρετανίας, Eatwell  Guide. 

Πάμε όμως να δούμε αναλυτικά τα πράγματα που πρέπει να προσέξει κάποιος αναφορικά με το κάθε ένα από τα βασικά μακροθρεπτικά θρεπτικά συστατικά.

  • Υδατάνθρακες

Καλό θα ήταν οι υδατάνθρακές σας να προέρχονται από πατάτες, long covid 06καστανό ρύζι, μακαρόνια ολικής άλεσης ή άλλες αμυλούχες τροφές οι οποίες αποτελούν επίσης καλή πηγή ενέργειας.

Βασίστε τα γεύματά σας σε πατάτες, ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά ή άλλους αμυλούχους υδατάνθρακες, καθώς αποτελούν καλή πηγή ενέργειας.

Τα προϊόντα ολικής άλεσης είναι καλά για τις φυτικές ίνες καθώς απελευθερώνουν ενέργεια σταθερά και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αυτό είναι γνωστό ως «χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης» και μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κόπωσης και των χαμηλών επιπέδων ενέργειας.

  • Φρούτα και λαχανικά

Ιδανικά θα πρέπει να καταναλώνετε 5 μερίδες από διαφορετικά φρούτα και λαχανικά ώστε να λαμβάνετε πληθώρα βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων αλλά και φυτικών ινών. 

Πρέπει να σημειώσουμε πως την ίδια θρεπτική αξία έχουν τα φρέσκα φρούτα όσο και τα αποξηραμένα. Το ίδιο ισχύει και με τα φρέσκα λαχανικά όσο και με τα κατεψυγμένα. 

  • long covid 07Πρωτεΐνες

Τα φασόλια, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι, τα ψάρια, τα αυγά και το κρέας είναι καλές πηγές πρωτεΐνης. Να τρώτε λιγότερο συχνά κόκκινο κρέας και μόνο μικρές μερίδες, ειδικά επεξεργασμένα είδη όπως λουκάνικα, μπιφτέκια, μπέικον.

  • Ψάρια, θαλασσινά και τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα 3

Προτιμήστε τα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, οι σαρδέλες και το σκουμπρί που είναι πλούσια σε ωμέγα-3. Οι φυτικές πηγές ωμέγα-3 περιλαμβάνουν κάποιους ξηρούς καρπούς, σπόρους, έλαια, σόγια και τρόφιμα εμπλουτισμένα με ωμέγα-3. Μπορείτε να δείτε αναλυτική λίστα με τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα 3 ΕΔΩ.

  • Γαλακτοκομικά

long covid 08Το γάλα, το τυρί και το γιαούρτι είναι πηγές πρωτεϊνών και ορισμένων βιταμινών. Αποτελούν επίσης σημαντική πηγή ασβεστίου, το οποίο διατηρεί τα οστά υγιή. Εάν επιλέγετε εναλλακτικά γαλακτοκομικά προϊόντα, βεβαιωθείτε ότι είναι εμπλουτισμένα με ασβέστιο

  • Λιπαρά

Επιλέξτε ακόρεστα λιπαρά ή αλείμματα σε μικρές ποσότητες ωστόσο, λόγω πολλών θερμίδων. Αποφύγετε δια ροπάλου trans λιπαρά οξέα που προκαλούν φλεγμονές και καταστρέφουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

  • Υγρά

Πίνετε άφθονα υγρά, ιδίως νερό, γάλα ή ροφήματα χωρίς ζάχαρη. Οι φυσικοί χυμοί φρούτων και τα smoothies long covid 09μετράνε επίσης, αλλά περιορίστε τα σε 150ml την ημέρα. Αποφύγετε πλήρως τους χυμούς εμπορίου πάσης φύσεως καθώς και τα αναψυκτικά τύπου cola καθώς περιέχουν σιρόπι γλυκόζης υψηλής φρουκτόζης.

Αποφύγετε επίσης και όλα τα αναψυκτικά τύπου light περιέχουν τεχνητά γλυκαντικά. Εξαιρείται η στέβια αλλά πάλι υπό προϋποθέσεις.  

Τι γίνεται αν χάνω βάρος και δεν έχω όρεξη;

Δοκιμάστε μικρότερες ποσότητες φαγητού σε πιο συχνά διαστήματα. Επιλέξτε εύκολα σνακ και θρεπτικά ροφήματα.

Εάν συνεχίζετε να χάνετε βάρος, ζητήστε βοήθεια ή καθοδήγηση από κάποιον εξειδικευμένο κλινικό διατροφολόγο, ο οποίος μπορεί να προσαρμόσει μια διατροφή στις ανάγκες σας και να σας βοηθήσει να επιτύχετε τους στόχους σας.

Ενδέχεται να σας συνταγογραφηθούν διατροφικά ροφήματα για να σας βοηθήσουν να αυξήσετε την πρόσληψη θερμίδων και θρεπτικών συστατικών με απώτερο στόχο την αύξηση του βάρους σας. 

LONG COVID, το μικροβίωμα και η υγεία του εντέρου

Τα συνήθη συμπτώματα του εντέρου στον Long Covid είναι αίσθημα long covid 010αδιαθεσίας, φούσκωμα, πόνος και διάρροια. Είναι παρόμοια συμπτώματα με αυτά του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ).

Εάν επιμένουν, μιλήστε με το γιατρό σας, καθώς είναι σημαντικό να αποκλείσετε άλλες πιθανές αιτίες, όπως η κοιλιοκάκη. Μπορεί επίσης να σας παραπέμψει σε κάποιον κλινικό διατροφολόγο. Υπάρχουν εξειδικευμένα διαιτολόγια που συμβάλουν αποτελεσματικά στη μείωση των συμπτωμάτων του ΣΕΕ. 

Υπάρχουν πολυάριθμες μελέτες και έρευνες που δείχνουν ότι το μικροβίωμα του εντέρου, (βακτήρια και μικροί οργανισμοί στο έντερο), παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία μας.

Ένα από τα πολύ σημαντικά τμήματα του ανοσοποιητικού μας συστήματος βρίσκεται στο έντερο όπου ο λεμφικός ιστός του εντέρου (GALT), μια συστάδα από κύτταρα που παράγουν αντισώματα, δουλεύει εντατικά για να αποτρέψει τους εχθρικούς παθογόνους οργανισμούς (όπως οι ιοί και τα βακτήρια) να εισέλθουν στο σώμα μας.

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα από τη φύση του παράγει τα Τ-κύτταρα καθώς και αντισώματα που μας προστατεύουν από κάθε ξένο εισβολέα, μολύνσεις, μικρόβια και παθογόνα βακτήρια.

Τα προβιοτικά συμβάλλουν στην όλη διαδικασία ενισχύοντας την παραγωγή Τ-κυττάρων και αντισωμάτων στο λεμφικό ιστό του εντέρου (LGT).

Μια μελέτη έδειξε πως παιδιά που έλαβαν συγκεκριμένα στελέχη προβιοτικών είχαν μείωση στα συμπτώματα και στη διάρκεια των μολύνσεων του αναπνευστικού κατά 17%.

Σχετικές έρευνες και μελέτες:
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21495121
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12369194
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11387176

Η διατροφή για την υγεία του εντέρου περιλαμβάνει ένα ευρύ και ποικιλόμορφο φάσμα τροφίμων. Ιδανικά πρέπει να τρώτε πολλά και διαφορετικά χρώματα τροφίμων από το φυτικό βασίλειο που παρέχουν φυτικές ίνες, όπως:  

  • φρούταlong covid 011
  • λαχανικά
  • ξηρούς καρπούς
  • σπόρους
  • φασόλια, φακές, ρεβίθια και άλλα όσπρια
  • δημητριακά ολικής άλεσης

Αξίζει επίσης να εξετάσετε το ενδεχόμενο λήψης κάποιου εξειδικευμένου συμπληρώματος  προβιοτικών για να υποστηρίξετε τη χλωρίδα του εντέρου, αν και δεν υπάρχουν ακόμη έρευνες ότι αυτά βοηθούν τον Long Covid. Συνιστάται μια δοκιμή ενός μόνο μήνα για να εξεταστεί αν είναι ωφέλιμη.  

Το στρες, το άγχος και η διαταραχή του ύπνου μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του εντέρου σας, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα. Οι ψυχολογικές ή ομιλητικές θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό.

Εξειδικευμένη δίαιτα – διατροφή χαμηλής ισταμίνης και Long Covid

Έχει προταθεί ότι ορισμένα άτομα με Long Covid ενδέχεται να γίνουν ευαίσθητα στην ισταμίνη που περιέχουν τα τρόφιμα. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε επειδή τα επίπεδα ισταμίνης του οργανισμού αυξάνονται όταν υπάρχει φλεγμονής είτε επειδή μπορεί να δυσκολεύεται να διασπάσει τη διατροφική ισταμίνη. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι μια δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε ισταμίνη βοηθάει τα περισσότερα άτομα με Covid μακράς διαρκείας.

Η δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε ισταμίνη περιλαμβάνει μια δοκιμαστική περίοδο δύο έως τεσσάρων εβδομάδων. Πολλές τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ισταμίνη περιορίζονται. Στη συνέχεια επανεισάγονται συστηματικά, μία προς μία, για να δοκιμαστεί η ανοχή. Αν το κάνετε αυτό, συνιστούμε την υποστήριξη από διαιτολόγο, για να ελαχιστοποιηθεί ο διατροφικός κίνδυνος.

Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα ισταμίνης είναι:

  • ώριμα τυριά
  • επεξεργασμένα long covid 012κρέατα σε κονσέρβα ή μη και αλλαντικά
  • καπνιστά κρέατα και ψαρικά
  • αποξηραμένα φρούτα
  • μανιτάρια
  • αβοκάντο
  • μελιτζάνες
  • ξίδι καθώς και ξινές σάλτσες
  • ντομάτες, αν και περιέχουν λυκοπένιο και άλλα αντιοξειδωτικά
  • κρασί, κυρίως το κόκκινο
  • μπύρα

Η προετοιμασία αυτής της δίαιτας είναι χρονοβόρα. Πολλοί δυσκολεύονται να την ακολουθήσουν, ιδίως με την κόπωση και άλλα εξουθενωτικά συμπτώματα.

Επιπλέον, η δίαιτα χαμηλής ισταμίνης αντιβαίνει στις αρχές της δίαιτας μεσογειακού τύπου, αποφεύγοντας τρόφιμα όπως τα λιπαρά ψάρια και ορισμένα φρούτα και λαχανικά. Η δίαιτα μεσογειακού τύπου είναι πολύ πιο υγιεινή και πιο εύκολη στην τήρηση.

Ποια συμπληρώματα διατροφής έχουν ευεργετική δράση στην αντιμετώπιση του Long Covid;

Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την υγεία των οστών και των μυών, καθώς και για την ανοσία. Εάν έχετε ελάχιστη ή καθόλου έκθεση στον ήλιο λόγω του Long  Covid και περνάτε τον περισσότερο χρόνο σας σε εσωτερικούς χώρους, θα πρέπει να λαμβάνετε συμπλήρωμα βιταμίνης D όλο το χρόνο.

Εάν τρώτε μόνο μικρές ποσότητες φαγητού ή δεν μπορείτε να φάτε κανονικό γεύμα, κινδυνεύετε να παρουσιάσετε ελλείψεις σε βιταμίνες μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Σε τέτοια περίπτωση καλό θα ήταν να εξετάσετε το ενδεχόμενο λήψης κάποιας αξιόπιστης πολυβιταμίνης όπως το My Naturals της Healthia. 

Εάν δεν τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά που περιέχουν αντιοξειδωτικά πιθανόν να μην μπορείτε να καταπολεμήσετε αποτελεσματικά τη φλεγμονή που προκαλεί η μόλυνση από Covid-19. Το ίδιο ισχύει και με τα ωμέγα 3 ωφέλιμα λιπαρά τα οποία έχουν επίσης αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Εάν δεν τρώτε πολλά ψάρια και θαλασσινά πιθανόν να χρειάζεστε κάποιο αξιόπιστο συμπλήρωμα.

Ορισμένα άτομα με Long Covid πιστεύουν ότι υψηλές δόσεις βιταμινών, όπως η νιασίνη (βιταμίνη Β3), η βιταμίνη C, η βιταμίνη D, η κερκετίνη και ο ψευδάργυρος, βελτιώνουν τα συμπτώματά τους.

Ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμη αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών και κλινικών μελετών ότι υψηλές δόσεις βιταμινών μειώνουν τη διάρκεια του Long Covid. Σε κάθε περίπτωση όμως εάν σας λείπουν θρεπτικά συστατικά και δεν μπορείτε να φάτε ολοκληρωμένα τα συμπληρώματα διατροφής είναι μονόδρομος.

Με γνώμονα όλα τα παραπάνω η ομάδα της Healthia σχεδίασε μια σειρά από συνδυασμούς συμπληρωμάτων διατροφής για την υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος και την πιθανή αντιμετώπιση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με τον Long Covid.

Σας προτείνουμε να τα γνωρίσετε.

Σχετικά Προϊόντα

  • αναπνοή

    After Covid / Better Breath

    88.72 Σε απόθεμα
    Εξειδικευμένα συμπληρώματα διατροφής που συμβάλλουν στην καλή υγεία και λειτουργία των πνευμόνων μετά από λοιμώξεις του…
    Προσθήκη στο καλάθι
  • after_covid_immune

    After Covid / Immune Boost

    71.92 Σε απόθεμα
    Εξειδικευμένα συμπληρώματα διατροφής που συμβάλλουν δραστικά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και στη θωράκιση της υγείας,…
    Προσθήκη στο καλάθι
  • after covid

    Healthia After Covid / Less Muscle Pain, Πακέτο για Λιγότερο Μυϊκούς Πόνους

    75.12 Σε απόθεμα
    Εξειδικευμένα συμπληρώματα διατροφής που συμβάλλουν δραστικά στην μείωση της φλεγμονή και των μυοσκελετικών πόνων μετά τη…
    Προσθήκη στο καλάθι
  • ενέργεια

    Healthia After Covid / More Energy, Πακέτο για Περισσότερη Ενέργεια

    80.00 Σε απόθεμα
    Εξειδικευμένα συμπληρώματα διατροφής που συμβάλλουν στην αντιμετώπισης της κόπωσης, της εξάντλησης και των χαμηλών επιπέδων ενέργειας.…
    Προσθήκη στο καλάθι
Tags: No tags